Temel Tasarım-Görsel Tasarım Öğeleri

TEMEL TASARIM
Temel tasarım; nokta, çizgi, leke, ışık ve renk, ritm ve hareket, madde ve yapı, ağırlık ve kütle, uzay ve boşluk ile plastik form değerleriyle görsel, işitsel, devinimsel kayıtlarla temel fikir edinme, anlama, görsel izlenim ve anlatım olanaklarını öğrenmeye yöneliktir.

Temel Tasarım; öğrencinin izleme, gözlem yapma, algılama, görsel not alma, inceleme araştırma, yaratma, imgelem, duyumsama, bilgilenme, düşünme, usa vurma, eleştirme, fikir üretme, değerlendirme gibi duygu ve duyumlardan başlayarak tüm duygusal ve düşünsel süreçlerini bütünsel bir şekilde çalıştırarak görsel olarak da çevre ve madde ile yapıcı, düzenlemeci ilişki kurması ve birtakım eşdeğer formlar yaratması sürecinden oluşur. Gözlem, araştırma, tanıma ve değerlendirme bu yaratıcı sürecin bileşenleridir. Böylece öğrencilere yaratıcı güçlerini ortaya koyarak gözlemlerini, izlenimlerini, duygularını, tasarım ve imgelerini sanat eğitimi yoluyla ifade edebilme, geliştirme yetisi kazandırılır. Estetik eğitimi verilir. Bu çerçevede; Görsel tasarım ögeleri, strüktür kavramı, perspektif temel ilkeleri, renksel etkileşimler, şekillendirici çalışmaların deneme, araştırma ilkeleri kavratılır. Tüm bunlar, diğer disiplinlerle gerek uygulama gerekse bilgilenme bağlamında ilişki kurularak yaşama geçirilir.

IŞIK

Görebilme olayı ışıkla gerçekçilik kazanır. Görsel nesnelerin bize yansımasını sağlayan ışıktır. Resmetme olayında ışık beyazla, ışığın giderek kaybolması da beyazın giderek siyaha dönüştürülmesiyle anlatılır. Doğal nesnelerin ışık değerleriyle etüt edilmesinde amaç; objeyi kağıda aktarmak değil biçimin şeklini, dokusal yapısını, parlaklığını, matlığını ve planlarını yansıtan ışık değerlerinin nasıl bir düzenle yerlerini aldıklarını görmek ve kişisel anlatım istekleriyle bütünleştirmektir.

GÖRSEL TASARIM ÖGELERİ
NOKTA: Bir nokta uzaydaki bir durumu gösterir. İki çizginin birleştiği yeri gösterebilir. Nokta düzensizliğin içinde ilk düzen elemanıdır.

Görsel anlatımda nokta:

• Eş büyüklükte tek düze, sıklaşan, seyrekleşen,

• Büyüyen, küçülen, toplanan dağılan

• Değişik büyüklüklerde ve değerlerdeki noktaların oluşturdukları serbest ya da geometrik düzen vs. değerlendirilir
ÇİZGİ: Bir noktanın verilen doğrultudaki uzantısı bir çizgidir. Genişlik ve uzunluğu ne olursa olsun, eğer biçimi bir çizgi etkisi yapıyorsa, onu çizgi olarak tanımlayabiliriz. Sanatın çizgi ile başladığı bir gerçektir.

Çizgisel anlatımda çıkış getirilebilecek bazı prensipler:

• Işığa dayalı çizgi çalışmaları,

• Çizgisel uzunluk çeşitlemeleri

• İnce, kalın, sık, seyrek, sert, yumuşak çizgilerle doku çalışmaları

• Yoruma dayalı çalışmalar.

• Dikeyi yatay çizgiler, spiral çizgiler

• Çizgiyle ton, çizgiyle boşluk derinlik vs.

LEKE: Resim sanatında yüzeyin homojen biçiminde bir renkle örtülmüş parçasıdır.
DOKU: Bir cismin yüzeyi dokunulduğunda sert ya da yumuşak pürüzler içerir, bu pürüzlere o cismin dokusu denir. Görsel doku, dokunsal doku, derin doku, yüzeysel doku, düzenli doku, düzensiz doku, yapay doku, doğal doku gibi sınıflandırılabilir.

Tekstür ( Dış yapı ) :Yüzeyde objelerin içyapıları da bir dereceye kadar kendini belli eder. Böyle bir yüz plastik bakımından daha ilginç bir görünüme sahiptir.

Strüktür ( İç yapı ) : Eş ya da birbirleriyle sık bağlantılı, benzer formların iki ya da üç boyut üzerinde yinelenmesinden strüktür doğar. Bir strüktürün başlıca karakteristiği bir mekan yaratmasıdır. Bu mekana form yönünden birlik vermesidir.

PERSPEKTİF: Plastik sanat dallarında, derinliğin, bütünlüğün devamlılığın, renk, biçim ve çizgilerle bilimsel olarak elde edilmesinde izlenilen yöntemlere perspektif denir. Tasarlanmakta olan bir konunun üç boyutluluğu düşünülerek, bu konu ile ilgili çizgi, hava ve renk perspektifi uygulamalarıyla boşluk ve kitle sorunlarını görsel olarak çözmek mümkündür.

DESEN: Desen, formu görme tarzıdır. Basit desende ışık ve gölge çizgi-kontur üzerinde gösterilir, gelişmiş desende form hacimsel işlenir.
Desen resim sanatının temelidir. Renkler, ışık ve gölgeler, tablonun genel yapısı, kompozisyonu bu temel üstüne kuruludur. İyi desen çizebilmek, desenin işlevinde yer alan çizgi, hareket, denge, hacim, oran, form, ritm, kompozisyon, perspektif, ışık ve renk kavramlarının öğrenilmesiyle sağlanabilir.
LAVİ RESİM: Çini mürekkebinin sulandırılarak ara tonların elde edilmesiyle yapılan bir çalışmadır. Tek renk suluboya ile de çalışılabilir. Pasajların yumuşak olması için kağıdın hafifçe nemlendirilmesi gerekir. Bu nedenle de açık ve geniş alanlar öncelikli boyanmalıdır. Suyun yardımıyla siyahla beyaz arasında bir hayli ton elde edilebilir.
SULUBOYA RESİM: Suluboya şeffaf bir boya olduğu için fırça darbeleri üstüste değil yanyana olmalıdır. Yumuşak geçişler elde edebilmek için kağıdın nemli olması gerekmektedir. Nem kuruyacağı için geniş ve açık alanların önce boyanması doğrudur.
GUVAŞ BOYA İLE RESİM: Su ile inceltilmesi bakımından suluboyaya, üstüste sürülmesi bakımından da yağlıboya tekniğine benzer. Kapatıcı olması nedeniyle kolay ve zevkli bir tekniktir.
KOLAJ: “Yapıştırma resim” de denir. Gazete, afiş, etiket, fotoğraf gibi basılı malzemelerle, ayna, kumaş, iplik gibi nesnelerin kesilip yapıştırılmasıdır. Böylelikle, kendileri sanatsal nitelikte olmayan çeşitli malzemeler, yalnızca yeni bir kompozisyon oluşturmak için kullanılmaları sayesinde bir sanat yapıtı meydana getirirler.

RENK: Işığın kendi öz yapısına veya cisimler tarafından yayılma şekline bağlı olarak göz üzerinde yaptığı etkidir. Bir görme olayında

* Işınların göze gelmesi Fiziksel

* Bu ışınların karşısında gözde ortaya çıkan işlemler Fizyolojik

* Cismin beyinde algılanması Psikolojik bir olgu olarak ortaya çıkmaktadır.

a) Öz renk ( Lokal renk ): Objenin –cismin kendi asıl rengi,

b) Işığa göre değişen renk ( Tonal renk ): Işık ve gölgenin etkisinin sonucu olarak görülen değişmiş renk

c) Yansıma renk: Çevredeki diğer objelerden yansıyan renk

Bu üç faktörü de şunlar etkiler;

d) Işığın rengi,

e) Işığın yoğunluğu,

f) Aradaki atmosfer.

ANA RENKLER : Kırmızı, mavi, sarı
ARA RENKLER : Yeşil, turuncu, mor
TARAFSIZ (NÖTR) RENKLER : Beyaz, siyah, gri
İki ana rengin karışıyla ortaya çıkan ara renk, karışıma katılmayan ana rengin tamamlayıcısıdır. Aynı zamanda birbirinin gerçek gücünü ortaya çıkartıp birbirlerini harekete geçirdiklerinden birbirlerine karşıt renklerdir.

Kırmızı rengin Tamamlayıcısı Yeşil

Mavi rengin Tamamlayıcısı Turuncu
Sarı rengin Tamamlayıcısı Mor renklerdir.